Waterpassingen voor instandhouding hoogte-net NAP
13.500 KM waterpassen door heel Nederland.
Kragten bepaalde in 2018 in opdracht van Rijkswaterstaat in Noord-Nederland hoogtes ten behoeve van de instandhouding van het hoogte-net van NAP (Normaal Amsterdams Peil). In zes maanden tijd is 1.750 km gewaterpast door een landmeter en een assistent die zich per fiets verplaatsten.
Het NAP-net in Nederland bestaat uit ongeveer 35.000 zichtbare peilmerken, meestal bronzen boutjes met het opschrift NAP (zie afbeelding), aangebracht in kaden, muren, bouwwerken of op palen en bovendien 400 ondergrondse peilmerken. De onderlinge hoogteverschillen tussen de peilmerken worden nauwkeurig vastgelegd. Vrijwel overal in Nederland is binnen de afstand van één kilometer een peilmerk te vinden. Het nulpunt van het NAP, dat ongeveer gelijk ligt aan het gemiddelde zeeniveau van de Noordzee, ligt op de Dam in Amsterdam. Alle hoogtes in Nederland worden gemeten ten opzichte van dit niveau.
Als gevolg van bodembewegingen treden er voortdurend veranderingen op. Eens in de tien jaar bepaalt Rijkswaterstaat opnieuw de hoogte van de meeste peilmerken door nauwkeurigheidswaterpassingen te laten uitvoeren. De gegevens van de peilmerken worden bekendgemaakt in een NAP-peilmerkenlijst, waarin de gemeten hoogte ten opzichte van het NAP-vlak staat aangegeven en de gegevens waar het peilmerk te vinden is.
Voor tal van sectoren zijn de gegevens die de metingen geven van essentieel belang. Denk bijvoorbeeld aan duinen en dijken die bij stijgend water wel hoog genoeg moeten zijn. Of bodemverzakkingen als gevolg van de aardgaswinning in Groningen of bodemstijgingen in Limburg bij de voormalige kolenmijnen. Daarnaast gebruikt de bouw NAP als referentiepunt om de hoogte en diepte van terreinen te bepalen en eventuele verzakkingen door projecten te voorkomen.
In het kader van de instandhouding van het NAP-net is er vanaf 2011 ook gewaterpast in Noord-Holland, Zuid-Holland, de Noord-Oost Polder, Brabant en Limburg. In totaal is er ruim 13.500 km afgelegd, een afstand van Roermond naar het zuidelijkste puntje van Vuurland in Zuid-Amerika!